Chuyên gia chỉ cách bổ sung sắt cho phụ nữ mang thai hiệu quả nhất

Thầy thuốc ưu tú, BS Lê Thị Hải, Nguyên GĐ TT Khám tư vấn dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, việc uống thuốc sắt cho phụ nữ mang thai bao nhiêu và uống như thế nào vô cùng quan trọng, chính vì vậy phụ nữ mang thai nên đi xét nghiệm, đi khám để có chế độ bổ sung sắt tốt nhất.

Vai trò của sắt đối với phụ nữ mang thai

Đối với phụ nữ trong thời kỳ mang thai nhu cầu về sắt tăng lên rất cao bởi sắt làm nhiệm vụ tạo máu và tham gia vào quá trình tạo nhân tế bào. Khi có đủ sắt, người mẹ sẽ có đủ hồng cầu để đáp ứng thời kỳ mang thai, cho sự phát triển của thai nhi.

Sắt có tác dụng là tăng cảm giác ngon miệng. Mẹ bầu bị thiếu máu do thiếu sắt sẽ không muốn ăn, không ngủ được và mệt mỏi vì không có oxy lên não và tế bào. Hơn nữa còn ảnh hưởng đến em bé sinh ra thiếu máu thiếu sắt giống mẹ, khó đạt được chiều cao mơ ước.

Sắt tham gia vào phần chia tế bào, tạo ra những tế bào mới, đặc biệt trong vòng 10 – 16 ngày đầu khi bắt đầu thụ thai, các tết bào thần kinh của thai nhi nhờ sắt được tạo ra hàng loạt, vì vậy nếu không đủ sắt thời gian này sẽ có nguy cơ lớn cho cả mẹ lẫn con, đứa trẻ khó có được trí thông minh tuyệt vời.

Bổ sung sắt tốt nhất từ khi nào?

Quá trình bổ sung sắt nên bắt đầu từ ngay khi có ý định mang bầu, từ 3 – 6 tháng trước thời điểm dự định có thai và kéo dài khoảng 6 tháng sau sinh. Hàm lượng bổ sung sắt trước khi mang thai khoảng 30mg mỗi ngày, trong 9 tháng 10 ngày mang bầu cần khoảng 27mg và sau khi sinh là 10mg.

Ảnh hưởng khi thiếu sắt đối với bà bầu

Nếu bà bầu thiếu máu do thiếu sắt nặng có nguy cơ sảy thai nhiều lần hoặc đẻ non hoặc sinh con yếu. Vì vậy, từ lúc chuẩn bị mang thai, mẹ bầu phải uống đầy đủ. Cách tốt nhất, bà bầu nên đi khám để biết mình thiếu máu như thế nào? Từ đó, uống thuốc sắt cho bà bầu cũng như một số chất dẫn truyền sắt vào cơ thể vì để tạo hồng cầu không chỉ có sắt mà còn nhiều yếu tố khác.

Những yếu tố để bổ sung sắt thuốc sắt cho phụ nữ mang thai

Nhu cầu với người phụ nữ mang thai hoặc phụ nữ nói chung thường được tính theo 3 thể loại: bữa ăn có giá trị sinh học sắt ít, trung bình và đầy đủ dựa vào bữa ăn đủ cá, thịt và đủ hàm lượng vitamin C.

Khoảng 10% sắt được hấp thu nếu bữa ăn có khoảng từ 30-90g thịt hoặc cá/ngày, hoặc vitamin C từ 25-75mg/ngày. Đây mới là khẩu phần ăn có giá trị sinh học sắt trung bình, nếu cao hơn là tốt, thấp hơn là khẩu phần sắt  nghèo.

Nếu mọi người ăn nhiều rau, nhu cầu bổ sung sắt sẽ nhiều hơn và ngược lại, những người ăn nguồn gốc động vật nhiều hơn, nhu cầu bổ sung sắt sẽ thấp hơn. Tuy nhiên, một bữa ăn không thể cung cấp đủ sắt cho cơ thể nên việc uống bổ sung thuốc sắt cũng rất quan trọng.

Trước đây, theo một chương trình Phòng chống thiếu máu thiếu sắt cho phụ nữ tuổi sinh đẻ của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, phụ nữ mang thai uống 1 viên và tăng theo tùy tình trạng thiếu máu thiếu sắt.

Bổ sung thuốc sắt cho bà bầu như thế nào đúng nhất?

Trong khi mang thai, nhu cầu sắt của mẹ bầu càng ngày càng tăng lên vì thai càng ngày càng to và hoạt động của mẹ đòi hỏi phải có dự trữ để có sữa cho em bé sau này. Vì vậy, người mẹ mang thai cần có sự chuẩn bị đầy đủ để không thiếu máu thiếu sắt. Người mẹ sẽ từ từ được uống thuốc sắt bổ sung và việc uống bổ sung sẽ tăng dần lên cho tới lúc người mẹ sinh em bé.

Việc uống thuốc sắt cho bà bầu bao nhiêu và uống như thế nào vô cùng quan trọng, chính vì vậy mẹ bầu nên đi xét nghiệm, đi khám. Mẹ bầu lưu ý khi đi khám sản, các bác sĩ thường kê đơn đề cập đến sắt, canxi hoặc thuốc đa vi chất nhưng đơn thuốc này chỉ phù hợp với người mẹ bình thường. Với người mẹ đang tiềm tàng bị thiếu máu, đơn thuốc đó không thể bổ sung được hàm lượng sắt đủ.

Ngoài khám sản, các mẹ lưu ý nên đi khám dinh dưỡng để bác sĩ xem bổ sung thuốc sắt cho bà bầu hàm lượng bao nhiêu, đáp ứng nhu cầu như thế nào với tình trạng thiếu máu nặng, vừa, nhẹ.

Khi cung cấp thuốc cho bà bầu đầy đủ, bữa ăn hàng ngày của mọi người nói chung và phụ nữ mang thai nói riêng cũng phải chú ý tới các thực phẩm để cung cấp sắt cho mẹ và bé.

Nhiều mẹ nghĩ ngay đến thịt đỏ như thịt bò, thịt nạc, tiết, … chứa nhiều sắt, điều này đúng nhưng chưa đủ. Chúng ta cần phải lưu ý bổ sung cả thực phẩm hỗ trợ hấp thu sắt như chất đạm, Vitamin C có nhiều trong các loại rau xanh đậm.

Vitamin C là chất hỗ trợ hấp thu sắt và là một trong những yếu tố tạo máu. Khi vitamin C được đưa vào cơ thể, người mẹ sẽ giảm hẳn táo bón do thuốc sắt cho mẹ bầu, giúp hấp thu sắt mạnh hơn.

Chính vì vậy, mẹ bầu nên chọn viên uống bổ sung sắt hữu có đủ cặp đôi sắt và axit folic (thiếu axit folic sẽ gây dị tật ống thần kinh) và cả những thành phần tạo máu khác để giúp tạo máu nhanh nhất như Vitamin B12, Vitamin E, Kẽm, … và đặc biệt có Dầu mè đen giúp nhuận tràng, giảm táo bón hiệu quả do tác dụng phụ của sắt.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề bổ sung sắt khi mang thai, hãy gửi về hòm thư: khoedep@bacsituvan.vn hoặc gọi đến 1900.1259 để được các chuyên gia và bác sĩ tư vấn miễn phí!